کد مطلب:35135 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:18

گنجینه پرسمان » اعتقادات

دلالت آيه ولايت بر مسأله خلافت چگونه است؟

در آيه ولايت روي مسأله «ولي» تكيه شده و علي (ع) به عنوان ولي مسلمانان، معرفي گرديده است. درست است كه «ولي» معاني متعددي دارد، گاه به معني ياور و دوست ، و گاه به معني متصرف و حاكم و سرپرست آمده ، و به گفته راغب ريشه اصلي آن به اين معني است كه دو چيز در كنار هم قرار گيرند و فاصلهاي در ميان آنها نباشد، سپس ميافزايد «ولايت» به كسر و او به معني «نصرت» و «ولايت» به فتح و او به معني صاحب اختيار چيزي بودن است . (الغدير 1/362) و (مفردات راغب ماده ولي)



اما قرينهاي در آيه وجود دارد كه نشان ميدهد ، «ولي» در اينجا به معني متصرف و سرپرست و صاحب اختيار است ، زيرا اگر به معني ناصر و دوست و ياور بوده باشد، شامل همه مؤمنان ميشد ، همان طور كه در آيه 71 توبه ميخوانيم «وَالْمُؤمِنونَ وَالْمُؤمِناتُ بَعْضُهُم اَوْلياءُ بَعْضٍ»



[مردان و زنان با ايمان اولياي يكديگرند] ولي ولايت در آيه مورد بحث منحصر به مورد خاصّي شمرده شده و آن كسي است كه در حال ركوع صدقه داده است و كلمه «انّما» كه دليل بر حصر است همراه آن آمده.



اين تعبير سبب ميشود كه ما يقين پيدا كنيم بر اينكه «ولايت» در آيه فوق به معني دوستي و ياري كردن نيست (همچنين معاني ديگري كه شبيه و قريب به اين معني است) بنابر اين راهي جز اين باقي نميماند كه به معني متصرف و صاحب اختيار و سرپرست بوده باشد كه ولايت او در رديف ولايت خداوند و پيغمبر اكرم (ص) قرار گرفته است.



آيه بعد «وَ مَنْ يَتَولَّي اللهُ وَ رَسُولَهُ وَالذينَ آمَنُوا فَاِنَّ حِزْبَ اللهِ هُمُ الْغالِبُون»



[كساني كه ولايت خدا و پيامبر او و افراد با ايمان را بپذيرند (پيروزند) زيرا حزب الله پيروز ميباشد].



در واقع اين آيه تكميلي است براي مضمون آيه قبل ، و در آن قرينه ديگري بر معني ولايت به معني تصرف و سرپرستي ديده ميشود ، زيرا تعبير به «حزب الله» و غلبه بر دشمنان مربوط به تشكل حكومت اسلامي است ، نه يك دوستي ساده و عادي ، و اين خود ميرساند كه ولي در آيه قبل ، به معني سرپرست و حاكم و زمامدار اسلام و مسلمين است ، چرا كه در معني «حزب»، يكنوع تشكل و همبستگي اجتماعي براي تأمين اهداف مشترك افتاده است .

---

پيام قرآن ج 9


حضرت آيت الله مكارم شيرازي و ساير همكاران